8. novembar 2015.
Suđenje se u ponedeljak nastavlja svedočenjima bivšeg pomoćnika optuženog Radomira Markovića i bivšeg zamenika optuženog Milana Radonjića
Piše: Tamara Ognjanović
U Specijalnom sudu u Beogradu u ponedeljak će, svedočenjem bivšeg visokog funkcionera Resora državne bezbednosti Branka Crnog, biti nastavljeno suđenje osumnjičenima za ubistvo novinara i vlasnika Dnevnog telegrafa i Evropljanina Slavka Ćuruvije.
Prema našim saznanjima, u nastavku suđenja očekuje se da će svedočiti i državni sekretar u Ministarstvu trgovine, turizma i telekomunikacija Stevan Nikčević, koji je u vreme ubistva Slavka Ćuruvije bio zamenik načelnika beogradskog centra DB Milana Radonjića, jednog od četvorice optuženih za ubistvo Ćuruvije.
Crni, Markovićev saradnik od najvećeg poverenja
Branko Crni svedočiće kao nekadašnji pomoćnik Radomira Markovića. Njih dvojica su 2009. pravosnažno oslobođeni optužbi za odavanje državne tajne, odnosno za narezivanje i iznošenje iz Državne bezbednosti računarskog diska sa dosijeima 15 političara, uglavnom iz tadašnjeg DOS.
Crni je u slučaju Ćuruvija dao Tužilaštvu iskaz o radu RDB u ratnim uslovima tokom NATO bombardovanja 1999, o dokumentima i procedurama i o unutrašnjoj organizaciji Službe. O samom ubistvu Ćuruvije, kako tvrdi, nije znao ništa.
U vreme ubistva, 11. aprila 1999, bio je pomoćnik za operativne poslove tadašnjeg načelnika RDB Radomira Markovića, a na to mesto je došao sa pozicije načelnika za kontraobaveštajnu zaštitu srpske i savezne vlade. Posle petooktobarskog prevrata označen je kao Markovićev blizak saradnik od najvećeg poverenja.
Takođe je dovođen u vezu sa selektivnim uništavanjem dokumentacije i arhive RDB odmah nakon 5. oktobra 2000, kada je, prema informacijama nedeljnika Vreme, uništeno 11.000 dokumenata, što spaljivanjem, što čišćenjem računarskih hard-diskova pod kriptozaštitom.
Nikčević: Nalozi suprotni ustaljenoj praksi
Stevan Nikčević, koji je u vreme ubistva bio Radonjićev zamenik, naveo je u iskazu istražnom sudiji da je nalog za tajno praćenje Ćuruvije, dan pre ubistva, dao direktno okrivljeni Radonjić, koji mu je tada rekao i koji su motivi za praćenje.
Prema njegovim rečima, to je bilo potpuno u suprotnosti sa ustaljenom praksom koja je podrazumevala da operativni radnici predlažu tu meru zato što imaju određena saznanja, a nju zatim odobravaju nadređeni. O određivanju mere uvek se piše izveštaj i to ostaje u evidenciji, rekao je on u istrazi.
Nikčević je bio koministar policije u prelaznoj vladi Srbije nakon petooktobarskih promena, član vladinog Koordinacionog tela za jug Srbije, pomoćnik saveznog ministra policije Zorana Živkovića, pa tokom sledećih deset godina direktor preduzeća Jugoimport SDPR.
Početkom 2012. imenovan je za državnog sekretara u Ministarstvu spoljne i unutrašnje trgovine. Trenutno je državni sekretar u Ministarstvu trgovine, turizma i telekomunikacija.
Početkom dvehiljaditih, Nikčevićevo saslušanje više puta je javno tražio Jovo Ćuruvija, brat ubijenog novinara, pozivajući se na to da je Nikčević u vreme ubistva bio zamenik Milana Radonjića.
Lider SPO Vuk Drašković u decembru 2003. godine izjavio je za Danas da je upravo Nikčević, ubrzo posle pada Miloševićevog režima, obelodanio RDB-ov dosije „Ćuran“ o tajnom praćenju Slavka Ćuruvije. Iz tog dosijea se videlo da su pripadnici DB neobično intenzivno počeli da prate Ćuruviju nekoliko dana pre ubistva.
Posle 5. oktobra, u vreme prelazne vlade i koministara unutrašnjih poslova, u policiji i RDB saslušano je 27 pripadnika Devetog odeljenja Centra DB Beograd, koji su učestvovali u praćenju Ćuruvije. Isti pripadnici Službe pratili su i Vuka Draškovića 3. oktobra 1999, kada su na Ibarskoj magistrali ubijena četiri člana SPO.
Nekadašnji potpredsednik Vlade Srbije Žarko Korać govorio je da Nikčević ne bi trebalo da bude koministar sve dok se ne ispita njegova uloga u ubistvu Ćuruvije, ali je bilo i onih koji su isticali Nikčevićeve zasluge za postojanje i objavljivanje dosijea „Ćuran“.
Prema toj tezi, Nikčević je, kao Radonjićev zamenik, naredio da se dosije vodi iako za to nije postojala obaveza u vreme bombardovanja, a kasnije je on taj dosije i objavio.
Do sada samo pet svedoka
Za ubistvo Ćuruvije 11. aprila 1999. godine optuženi su bivši načelnik Resora DB Radomir Marković i bivši načelnik beogradskog centra DB Milan Radonjić, kao organizatori, pripadnik rezervnog sastava tog resora Miroslav Kurak, koji je u bekstvu, kao neposredni izvršilac, i Ratko Romić, u vreme ubistva glavni obaveštajni inspektor Druge uprave RDB, optužen da je drškom pištolja udario po glavi Branku Prpu koja je u vreme ubistva bila sa Ćuruvijom.
U svojim izjašnjavanjima pred sudskim većem, optuženi bivši načelnik DB Radomir Marković, Radonjić i Romić negirali su učešće u ubistvu Ćuruvije.
Do sada su svedočili ćerka ubijenog vlasnika i urednika Dnevnog telegrafa Jelena Ćuruvija, jedini svedok ubistva Branka Prpa, bivši načelnik beogradskog centra RDB Momir Radosavljević, smenjen sa te funkcije pet dana uoči ubistva Ćuruvije, pomoćnik načelnika Trećeg odeljenja Centra RDB Beograd Stevan Basta i bivši operativac tog odeljenja Predrag Gikić.
Radonjić i Romić su u pritvoru, Marković služi kaznu od 40 godina zatvora, a za Kurakom je raspisana međunarodna poternica.
Protiv Radonjića, Romića i Baste prethodno je vođen postupak zbog pomaganja u pokušaju ubistva lidera SPO Vuka Draškovića u Budvi 2000. godine, a sva trojica su početkom septembra oslobođena optužbi.
Pre toga su bili osuđeni na osam, odnosno sedam godina zatvora, ali je Apelacioni sud tu presudu ukinuo i naložio da se suđenje ponovi.
SVEDOK KOJI SE LAŽNO PREDSTAVLJA
Branko Crni pojavio se kao svedok na prethodnom ročištu u Specijalnom sudu, ali nije stigao da svedoči. Novinarima se lažno predstavio, rekavši da je on zapravo svedok Predrag Gikić, bivši operativac Trećeg odeljenja CRDB Beograd, koji je bio zadužen za praćenje telefonskih razgovora Ćuruvije.
POMINJANJE NIKČEVIĆA U SVEDOČENJIMA
U svedočenju prošlog meseca, Stevan Basta je naveo da je početkom aprila 1999. za Treće odeljenje stiglo naređenje iz načelstva, preko zamenika načelnika beogradskog centra DB Stevana Nikčevića, koji je naredio i prvo praćenje, da se ponovo inicira praćenje Ćuruvije.
Basta je u to vreme bio pomoćnik načelnika Trećeg odeljenja beogradskog centra RDB, koje je pratilo takozvane unutrašnje neprijatelje.
„Nalog za primenu praćenja došao je tako što je Stevan Nikčević javio Trećem odeljenju da treba da inicira predlog i pošalje ga u načelstvo. A ko je to naložio, ja to ne znam. Da li je naložio on, ili čija je to ideja, to ne znam”, rekao je Basta.
Sudija je suočila Bastu sa činjenicom da je dao drugačiji iskaz nego 2007. Podsetila ga je i na to da je tada izjavio da je prvi put čuo za praćenje Ćuruvije nakon Radonjićeve burne reakcije na okolnosti da taj posao nije dobro rađen, a da je sada izjavio da je telefonom primio naređenje od Stevana Nikčevića.
„Očigledno se tada nisam dobro setio stvari“, rekao je Basta, ubeđujući sudiju u svoju, kako je rekao, iskrenost navodima da je posle tog iskaza razgovarao sa kolegama iz kancelarije i tako se setio kako je u stvari bilo.
